আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ ৫ গৰাকী বিখ্যাত মহিলা, যিয়ে আফগান মহিলাসকলৰ জীৱন সলনি কৰিছিল

আফগানিস্তানত যোৱাটো শতিকাৰ ২০ৰ দশক, ব্ৰিটিছৰ পৰা স্বাধীনতাৰ পিছৰে পৰা মহিলাৰ স্বাধীনতা আৰু সমতাৰ বাবে আন্দোলন চলি আহিছিল। মহিলাসকলে প্ৰথমে তাত তেওঁলোকৰ অধিকাৰৰ বাবে যুঁজ দিছিল। কিন্তু এতিয়া তালিবানৰ স্থিতি সম্পূৰ্ণৰূপে মহিলাবিৰোধী, যিসকলে সাধাৰণতে মহিলাসকলক ঘৰৰ সীমাৰ দেৱালত সীমাবদ্ধ ৰাখিব বিচাৰে। এনে এক সময়ত আফগানিস্তানৰ ইতিহাসৰ পাঁচগৰাকী মহিলাৰ বিষয়ে জানক, যিয়ে মহিলাসকলৰ বাবে ডাঙৰ উদাহৰণ ৰাখি থৈ গৈছিল। আনকি তালিবানৰ শাসনত তেওঁলোকৰ সৈতে যুঁজো দিছিল।

১৩৭০-১৫০৭ চনৰ তিৰুৰিদ ৰাজবংশৰ শাসনকালত তুৰ্কলাৰৰ গৱৰ্শদ বেগম এগৰাকী প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি হৈ পৰিছিল। তেওঁ ১৫ শতিকাৰ আছিল। তেওঁ শাসক শ্বাহৰুখ তিমুৰিদৰ সৈতে বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল। তেওঁ ৰাণী আছিল, কিন্তু প্ৰথমবাৰৰ বাবে তেওঁ আফগানিস্তানত মহিলাৰ অধিকাৰৰ বিষয়ে মাত মাতিছিল। এগৰাকী মন্ত্ৰীও হৈছিল তেওঁ আৰু আফগানিস্তানত কলা আৰু সংস্কৃতিক আগুৱাই নিয়াত ভূমিকা পালন কৰিছিল।

তেওঁ শিল্পী আৰু কবিসকলক আগুৱাই লৈ গৈছিল। তেওঁৰ সময়ছোৱাত বহুতো মহিলা কবিয়ে আগবাঢ়ি অহাৰ সুযোগ পাইছিল। হেৰাট তেতিয়া তিমুৰিদ ৰাজবংশৰ ৰাজধানী আছিল, যি তেওঁৰ নেতৃত্বত এক মহান শিল্পকেন্দ্ৰ হৈ পৰিছিল। স্থাপত্য আৰু কলাৰ বিকাশ ঘটিছিল। যিসকল এতিয়াও আফগানিস্তানৰ কিছু অংশত জীয়াই আছে। তেওঁ ধৰ্মীয় বিদ্যালয়, মছজিদ আৰু আধ্যাত্মিক কেন্দ্ৰ নিৰ্মাণ কৰিছিল৷ গৱৰ্শদ বেগম এজন চতুৰ ৰাজনীতিবিদো আছিল৷ স্বামীৰ মৃত্যুৰ পিছত তেওঁ তেওঁৰ প্ৰিয় নাতিক সিংহাসনত ৰাখি ১০ বছৰ শাসন কৰিছিল।

ৰাবিয়া বালাখাইৰ জন্ম ৯ শতিকাৰ আফগানিস্তানৰ বালাখত ৰাজপৰিয়ালত হৈছিল। তেওঁ এগৰাকী কবি আছিল যিয়ে দেশৰ আধুনিক পাৰ্চী ভাষাত কবিতা লিখিছিল। তেওঁ ইমানেই বিখ্যাত হৈ পৰিছিল যে কোৱা হয় যে আন কবিসকলে ঈৰ্ষা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। এইটোও কোৱা হয় যে এই ঈৰ্ষাৰ বাবে তেওঁক এজন প্ৰখ্যাত পুৰুষ শ্বায়াৰে হত্যা কৰিছিল।

অৱশ্যে, সত্যটো হৈছে যে ৰাবিয়াক তেওঁৰ ভায়েকৰ দ্বাৰা হত্যা কৰোৱা হৈছিল। কাৰণ তেওঁ ৰাজপৰিয়ালৰ এজন দাসৰ প্ৰেমত পৰিছিল। দাসৰ সাহসিকতাত তেওঁ অভিভূত হৈছিল। কিন্তু প্ৰেমৰ বিষয়ে ৰাবিয়াৰ শায়েৰীয়ে তেওঁক আফগানিস্তানৰ ইতিহাসত অমৰ কৰি ৰাখিছিল। তেওঁক সমতা আৰু ন্যায়ৰ সংগ্ৰামৰ প্ৰতীক হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল।

ৰাণী সোৰায়া তাৰ্জী আফগানিস্তানৰ আটাইতকৈ প্ৰভাৱশালী ৰাজপৰিয়ালৰ সদস্য আছিল। তেওঁ আফগানিস্তানৰ ৰজা আমানুল্লাহ খানৰ পত্নী আছিল। যিয়ে ১৯১৯ চনৰ পৰা ১৯২১ চনলৈ ব্ৰিটিছৰ সৈতে যুঁজি দেশ স্বাধীন কৰিছিল। সোৰায়া কেৱল উচ্চ শিক্ষিতই নহয় মহিলাৰ অধিকাৰ আৰু নাৰী শিক্ষাৰ অধিবক্তাও আছিল। তেতিয়াই তেওঁ আফগানিস্তানত নাৰী শিক্ষাৰ বাবে বিদ্যালয় খুলিছিল। প্ৰথম মহিলা আলোচনী ইৰশাদ–এ–নিশ্বৱান মুকলি কৰে৷ তেওঁৰ দৃষ্টিভঙ্গীয়ে এতিয়াও দেশৰ মহিলাসকলক অনুপ্ৰাণিত কৰে৷

নাদিয়া আনজুমাৰ জন্ম ১৯৮০ চনত হেৰাটত হৈছিল। নাদিয়াই আন মহিলাৰ সৈতে ভূগৰ্ভস্থ বিদ্যালয় আৰু সাহিত্যিক কাৰ্যকলাপত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল৷ এইটো সেই সময় আছিল, যেতিয়া তালিবানে মহিলাৰ শিক্ষা নিষিদ্ধ কৰিছিল। যেতিয়া তালিবানৰ শাসন শেষ হৈছিল, নাদিয়াই হেৰাট বিশ্ববিদ্যালয়ত অধ্যয়ন আৰম্ভ কৰিছিল, যি অতি সোনকালেই এজন প্ৰখ্যাত কবি ৰূপে জনপ্ৰিয় হয়। কিন্তু নাদিয়াক তেওঁৰ স্বামীয়ে কবিতা লিখাৰ বাবে হত্যা কৰিছিল। নাদিয়াই আফগানিস্তানৰ মহিলাসকলক আগবাঢ়ি যাবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল। তেওঁৰ কবিতাবোৰ অনুবাদ কৰা হৈছে আৰু ইয়াৰ এক এলবামো বনোৱা হৈছে।

লেফটেনেণ্ট কৰ্নেল মালালাই কাকৰ কান্দাহাৰত মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হোৱা অপৰাধ বিভাগৰ মুৰব্বী আছিল। তেওঁ বহুতো মহিলাক সহায় কৰিছিল। তেওঁ তেওঁলোকক ৰক্ষা কৰিছিল। কান্দাহাৰ পুলিচ একাডেমীৰ পৰা স্নাতক হোৱা তেওঁ প্ৰথম মহিলা আছিল। লিংগ-আধাৰিত হিংসাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিছিল তেওঁ। ২০০৮ চনৰ ২৮ ছেপ্টেম্বৰত এজন তালিবান বন্দুকধাৰীয়ে তেওঁক গুলীয়াই হত্যা কৰে। কিন্তু তেওঁৰ উদাৰতা, সাহস আৰু আইন অনুসৰণ কৰাৰ প্ৰৱণতাৰ বাবে আফগানিস্তানৰ বহুসংখ্যক মহিলা আৰক্ষী আৰু অন্যান্য সেৱাত কাম কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে।