Supreme Court on Freebies: 'কোনটো ৰাজনৈতিক দলে বিনামূলীয়া আঁচনিক লৈ বিতৰ্ক কৰিব?' নিৰ্বাচনী টোপ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে PILৰ শুনানি উচ্চতম ন্যায়ালয়ত

উচ্চতম ন্যায়ালয়ে বুধবাৰে কয় যে কোনো ৰাজনৈতিক দলে কেতিয়াও বিনামূলীয়া আঁচনি বা ফ্ৰীবিজৰ বিৰোধিতা নকৰে আৰু কোনোৱেই বিষয়টোৰ ওপৰত বিতৰ্কও নিবিচাৰে। ৰাজনৈতিক টোপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব বিচৰা পিআইএল এখনৰ শুনানি গ্ৰহণ কৰি মুখ্য ন্যায়াধীশ এনভি ৰমনাই বিষয়টোৰ ওপৰত বিতৰ্ক কৰা উচিত বুলি জ্যেষ্ঠ অধিবক্তা কপিল ছিবালে দিয়া পৰামৰ্শৰ এইদৰে মৌখিক সঁহাৰি জনায়। উল্লেখ্য যে এই PILখনত ৰাজনৈতিক ফ্ৰীবিজ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ সংসদত বিতৰ্ক হ’ব লাগে বুলি পৰামৰ্শ দিয়া হৈছিল।

উচ্চতম ন্যায়ালয়ে নিৰ্বাচনৰ পূৰ্বে আৰু নিৰ্বাচনৰ সময়ত ৰাজনৈতিক দলসমূহে দিয়া নিৰ্বাচনী টোপৰ সমস্যা সমাধানৰ ক্ষেত্ৰত পৰামৰ্শ দিবলৈ এটা ব্যৱস্থা বা বিশেষজ্ঞ সংস্থা গঠন কৰাৰ পৰামৰ্শও দিয়ে।

অশ্বিনী উপাধ্যায় নামৰ এজন অধিবক্তাই এনে “ফ্ৰীবিজ” নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে পিআইএল দাখিল কৰিছে। ন্যায়াধীশ কৃষ্ণ মুৰাৰী আৰু হিমা কোহলীকো সামৰি উচ্চতম ন্যায়ালৰ বিচাৰপীঠে আবেদনকাৰী, কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰ আৰু ভাৰতীয় নিৰ্বাচন আয়োগক এনে বিশেষজ্ঞ পেনেল গঠনৰ সন্দৰ্ভত নিজৰ পৰামৰ্শ দিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়ে।

শেহতীয়াকৈ বিজেপি নেতৃত্বাধীন কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰেও পিআইএলৰ সমৰ্থনত এই প্ৰথাৰ বিৰুদ্ধে ওলাই আহিছে। উচ্চতম ন্যায়ালক জনোৱা হৈছে যে এনে ফ্ৰীবিয়ে ভৱিষ্যতে অৰ্থনৈতিক দুৰ্যোগ নমাই আনিব। কেন্দ্ৰই ছলিচিটৰ জেনেৰেল তুষাৰ মেহতাৰ জৰিয়তে কয়, “ফ্ৰীবিজ বিতৰণে ভৱিষ্যতে অৰ্থনৈতিক দুৰ্যোগৰ সৃষ্টি কৰাটো অনিবাৰ্য আৰু ভোটাৰসকলেও নিজৰ ভোটাধিকাৰ জ্ঞাতসাৰে আৰু বুদ্ধিমান সিদ্ধান্ত হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব নোৱাৰিব।”

এইটো তাৎপৰ্যপূৰ্ণ কাৰণ চৰকাৰে পূৰ্বে কৈছিল যে বিষয়টো নিৰ্বাচন আয়োগে মোকাবিলা কৰিব লাগে। কিন্তু ২৬ জুলাইত এই বিষয়টোৰ ওপৰত শুনানিৰ সময়ত নিৰ্বাচন আয়োগে চৰকাৰৰ ওপৰতে দায়িত্ব এৰি দিছিল।

উচ্চতম ন্যায়ালয়ে এতিয়া কেন্দ্ৰ, নীতি আয়োগ, বিত্ত আয়োগ, ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংককে ধৰি সকলো অংশীদাৰকে বিষয়টোৰ ওপৰত বিতং আলোচনা কৰি ইয়াৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ গঠনমূলক পৰামৰ্শ লৈ আহিবলৈ কৈছে।

এই বিষয়ত উচ্চতম ন্যায়লয়ৰ বিচাৰপীঠে প্ৰদান কৰা সকলো শীৰ্ষ উদ্ধৃতি ইয়াত দিয়া হ’ল:

ফ্ৰীবিজক লৈ বিতৰ্ক: মুখ্য ন্যায়াধীশ ৰমনাই কয় যে ফ্ৰীবিজ নিয়ন্ত্ৰণৰ বিষয়টোক লৈ কোনো ৰাজনৈতিক দলে বিতৰ্ক কৰিবলৈ সাজু নহ’ব। জ্যেষ্ঠ অধিবক্তা কপিল ছিবালে সংসদত বিষয়টোৰ ওপৰত বিতৰ্ক হ’ব লাগে বুলি দিয়া পৰামৰ্শ সন্দৰ্ভত উত্তৰ দি মুখ্য ন্যায়াধীশ ৰমনাই কয়, “মিষ্টাৰ ছিবাল, সংসদত বিতৰ্ক হ’ব বুলি আপুনি ভাবেনে? কোনটো ৰাজনৈতিক দলে বিতৰ্ক কৰিব? কোনো ৰাজনৈতিক দলে নকৰে, আজিকালি সকলোৱে ফ্ৰীবি বিচাৰে।” এই বিষয়ত ছিবালে কোনো পক্ষক প্ৰতিনিধিত্ব কৰা নাছিল যদিও উচ্চতম ন্যায়লয়ৰ বিচাৰপীঠে তেওঁৰ মতামত দিবলৈ আমন্ত্ৰণ জনাইছিল।

আৰ্হি আচৰণ বিধি ৰূপায়ণৰ : ছলিচিটৰ জেনেৰেলে পৰামৰ্শ দিছিল যে নিৰ্বাচন আয়োগক বিষয়টো চোৱাৰ ক্ষেত্ৰত নিজৰ স্থিতি পুনৰ বিবেচনা কৰিবলৈ ক’ব পাৰে। নিৰ্বাচনৰ বাবে আৰ্হি সংহিতা কাৰ্যকৰী কৰাৰ বিষয়টোৰ বিষয়ে কোৱাত বিচাৰপীঠে কয়, “এই সকলোবোৰ খালী আনুষ্ঠানিকতা। আৰ্হি আচৰণ বিধি কেতিয়া কামত আহে? নিৰ্বাচনৰ ঠিক আগতে। চাৰিওটা বছৰতে আপুনি কিবা এটা কৰিব আৰু তাৰ পিছত শেষত আপুনি এটা আৰ্হি আচৰণ বিধি অন্তৰ্ভুক্ত কৰিব…” ইয়াৰ পূৰ্বেও বিচাৰপীঠে “অযুক্তিকৰ ফ্ৰীবিজ”ৰ প্ৰতিশ্ৰুতিক “গুৰুতৰ” বুলি অভিহিত কৰিছিল।

বিষয়টোত অংশীদাৰসকলৰ মাজত আলোচনা: বৃহস্পতিবাৰে বিষয়টো পৰৱৰ্তী শুনানিৰ বাবে পোষ্ট কৰি উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ মতে সকলো অংশীদাৰে ইয়াক বিবেচনা কৰি “গুৰুতৰ” বিষয়টোৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিব লাগে। ইয়াত কোৱা হৈছে যে কেন্দ্ৰ, বিত্ত আয়োগ, আইন আয়োগ, ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ লগতে শাসকীয় দল আৰু বিৰোধীৰ সদস্যসকলক পৰামৰ্শ দিবলৈ আমন্ত্ৰণ জনোৱা উচিত, আৰু বিশেষজ্ঞ পেনেল গঠন কৰা উচিত। “আমাৰ বিবেচিত মতামত যে সকলো অংশীদাৰ, হিতাধিকাৰী… আৰু নীতি আয়োগ, বিত্ত আয়োগ, আৰ বি আই আৰু বিৰোধী দলৰ দৰে চৰকাৰ আৰু সংগঠনসমূহ এই বিষয়সমূহৰ ওপৰত আলোচনা কৰি আৰু কিছু গঠনমূলক পৰামৰ্শ দিয়াৰ প্ৰক্ৰিয়াত জড়িত হ’ব লাগিব। আমি সকলো পক্ষকে এনে এটা সংস্থাৰ গঠন সম্পৰ্কে পৰামৰ্শ দিবলৈ নিৰ্দেশ দিওঁ যাতে আমি সংস্থাটোৰ গঠনৰ বাবে আদেশ গৃহীত কৰিব পাৰোঁ যাতে তেওঁলোকে পৰামৰ্শ আগবঢ়াব পাৰে।’- বিচাৰপীঠে নিজৰ আদেশত এইদৰে কয়।

গাইডলাইন গৃহীত কৰা: শীৰ্ষ আদালতে লগতে কয় যে সকলো অংশীদাৰৰ মতামত গ্ৰহণ নকৰাকৈ ফ্ৰীবিৰ বিষয়টোত কোনো গাইডলাইন পাছ কৰা নহ’ব। মুখ্য ন্যায়াধীশ ৰমনাই কয়, ‘আমি গাইডলাইন পাছ কৰিবলৈ যোৱা নাই। বিভিন্ন অংশীদাৰে যাৰ পৰামৰ্শ লোৱাৰ প্ৰয়োজন আছে সেয়া গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা। শেষত ভাৰতীয় নিৰ্বাচন আয়োগ আৰু কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে কাৰ্যকৰীকৰণৰ ক্ষেত্ৰত পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰাটো বাধ্যতামূলক। এই সকলোবোৰ গোটে বিতৰ্ক কৰিব পাৰে আৰু তাৰ পিছত তেওঁলোকে নিৰ্বাচন আৰু আৰু কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰক প্ৰতিবেদন দাখিল কৰিব পাৰে।”

নিৰ্বাচনী পেনেলৰ ভূমিকা: ২৬ জুলাইত চৰকাৰে নিৰ্বাচন আয়োগে ইয়াৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ উপায় বিচাৰি উলিয়াব লাগে বুলি কোৱাৰ পিছতে ২৬ জুলাইত কেন্দ্ৰক ফ্ৰীবিৰ বিষয়টোত নিজৰ স্থিতি স্পষ্ট কৰিবলৈ অনুৰোধ জনাইছিল। আনকি ECয়ে কেন্দ্ৰৰ ওপৰত দায়িত্ব ঘূৰাই দিয়াৰ পাছত উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ মত, ‘নিৰ্বাচন আয়োগ আৰু চৰকাৰে ক’ব নোৱাৰে যে আমি এই বিষয়ে একো কৰিব নোৱাৰো। বিষয়টো বিবেচনা কৰি পৰামৰ্শ দিব লাগিব।” আনকি পি আই এলক সমৰ্থন কৰি থকাৰ সময়তে মেহতাই পুনৰবাৰ কয় যে নিৰ্বাচনী পেনেলে কেৱল গণতন্ত্ৰ ৰক্ষাৰ বাবেই নহয়, দেশৰ অৰ্থনৈতিক জীৱিকা ৰক্ষাৰ বাবেও ফ্ৰীবি সংস্কৃতিক বাধা দিব লাগিব। নিৰ্বাচনী পেনেলৰ অধিবক্তাই অৱশ্যে কয় যে উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ ৰায়দানসমূহে ইয়াক বান্ধি ৰাখিছে আৰু সেয়েহে ই ফ্ৰীবিৰ বিষয়টোৰ ওপৰত কাৰ্য্যব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব নোৱাৰে। কিন্তু শুনানিৰ সময়ত বিচাৰপীঠে সহায় কৰিবলৈ কোৱা জ্যেষ্ঠ অধিবক্তা কপিল ছিবালৰ পৰামৰ্শৰ বিৰোধিতা কৰি চৰকাৰৰ আইন বিষয়াই কয় যে নিৰ্বাচনী পেনেলক এই অনুশীলনৰ পৰা আঁতৰাই ৰাখিব লাগে।

২৫ জানুৱাৰীত, ই এটা “গুৰুতৰ বিষয়” আৰু freebie বাজেট নিয়মীয়া বাজেটৰ বাহিৰলৈ গৈ আছে বুলি কৈছিল যাৰ বাবে কেন্দ্ৰ আৰু ECৰ পৰা নিৰ্বাচনৰ পূৰ্বে “অযুক্তিকৰ ফ্ৰীবিজ”ৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়া বা বিতৰণ কৰা ৰাজনৈতিক দল এটাৰ প্ৰতীকটো জব্দ কৰিবলৈ বা পঞ্জীয়ন বন্ধ কৰিবলৈ নিৰ্দেশনা বিচাৰি কৰা PILখনৰ সন্দৰ্ভত উত্তৰ বিচাৰিছিল উচ্চতম ন্যায়ালয়ে।

উচ্চতম ন্যায়ালয়ে PILখনৰ পৰৱৰ্তী শুনানিৰ বাবে বৃহস্পতিবাৰৰ দিনটো ধাৰ্য কৰিছে।