ভাৰতবৰ্ষৰ প্ৰতি ১০ হাজাৰ শিশুৰ ভিতৰত ৬ জন জন্মগতভাৱে কেটেৰেক্টৰ চিকাৰ হয়; জানক কেনেকৈ চিনাক্ত কৰিব শিশুটিৰ এই লক্ষণ

আপুনি জানে নে চকুত ছানি পৰা ৰোগ বা কেটেৰেক্ট — যাক সাধাৰণতে চফেড মটিয়া বুলিও কোৱা হয় — শিশুৰ মাজত সাধাৰণতে দেখা যায়নে? তথ্য অনুসৰি, ভাৰতত প্ৰতি ১০ হাজাৰ শিশুৰ ভিতৰত ৬ জন শিশু কেটেৰেক্টৰ সৈতে জন্ম হয় আৰু সামগ্ৰিকভাৱে শৈশৱৰ অন্ধতাৰ ১০ শতাংশই ইয়াৰ ফলত হয়। চিকিৎসকসকলে আঙুলিয়াই দিছিল যে শিশুৰ ছানি পৰা ৰোগৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ, আচলতে একাধিক কাৰণত বৃদ্ধি পাইছে।

ছানি পৰা ৰোগ হৈছে এনে এক চিকিৎসাজনিত অৱস্থা যিটো এক শাৰীৰিক অৱক্ষয়ী পৰিৱৰ্তন যিয়ে চকুৰ প্ৰাকৃতিক লেন্সৰ স্বচ্ছতাক প্ৰভাৱিত কৰে।

চকুৰ ভিতৰৰ সাধাৰণতে স্বচ্ছ, স্ফটিকীয় লেন্স অস্বচ্ছ বা ধূসৰ হৈ পৰিলে ই হয়। শিশুৰ ক্ষেত্ৰত অৱশ্যে চকু বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে এই সংঘটিত হোৱাৰ কাৰণ বিভিন্ন ধৰণৰ।

“নৱজাত শিশুৰ ক্ষেত্ৰত জন্মগত ছানি পৰা দেখা যায়। ই একপক্ষীয় বা দ্বিপাক্ষিক হ’ব পাৰে আৰু সাধাৰণতে মাতৃৰ সংক্ৰমণ বা ডাউন চিণ্ড্ৰমৰ দৰে অন্যান্য প্ৰণালীবদ্ধ অসুবিধাৰ সৈতে জড়িত।’- বুলি হায়দৰাবাদৰ মেক্সিভিজন চকু চিকিৎসালয়ৰ চকু বিশেষজ্ঞ ডাঃ সত্যপ্ৰসাদ বাল্কিয়ে নিউজ১৮ ক জনায়।

“প্ৰসৱৰ পূৰ্বে ভাল যতন, মাতৃৰ সংক্ৰমণ হ্ৰাস আৰু স্বচ্ছ প্ৰসৱ পদ্ধতিৰ বাবে গ্ৰামাঞ্চলত ইয়াৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ হ্ৰাস পোৱাৰ বাবে ১০ বছৰৰ আগৰ তুলনাত আশাব্যঞ্জক বুলি ক'ব পৰা যায়। চহৰীয়া জনসংখ্যাত ষ্টেৰইডৰ অপব্যৱহাৰ, জিনীয় বিচ্যুতি, বিপাকীয় বিকাৰ, অকাল জন্ম আদি অন্যান্য কাৰকৰ বাবে ইয়াৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ ওলোটা আৰু ক্ৰমাগতভাৱে বৃদ্ধি পাইছে।" বুলিও কয় বাল্কিয়ে।

"প্ৰায় ৫ বছৰ আগতে এটা চহৰীয়া অঞ্চলত মোৰ প্ৰেকটিছত মই এবছৰৰ ভিতৰত প্ৰায় ৬-৭টা কেছ দেখিলোঁহেঁতেন। এতিয়া, এবছৰত প্ৰায় ১০-১৫টা কেচ পাওঁ। যদিও এই সংখ্যা এতিয়াও শংকাজনক নহয়, শিশুৰ ছানি পৰাৰ তৎক্ষণাত সমাধান কৰিব লাগিব কাৰণ ইয়াৰ ফলত শিশুৰ ভৱিষ্যতত প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে।’-বুলিও তেওঁ লগতে মন্তব্য কৰে।

নয়ডাৰ আইচিএআৰই চকু চিকিৎসালয়ৰ মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়া ডাঃ সৌৰভ চৌধুৰীয়ে জনোৱা মতে, "ভাৰতত শিশুৰ মাজত চকুৰ ছানি পৰা অন্ধতাৰ এটা প্ৰধান কাৰণ।"

“শৈশৱৰ অন্ধতাৰ প্ৰায় ১৫% ৰ ক্ষেত্ৰত বংশগতভাৱে হয়। ভাৰতত প্ৰায় ৩-৩.৫ লাখ অন্ধ শিশু আছে যাৰ ভিতৰত ১৫% কেটেৰেক্টৰ ফলত হোৱা বুলি অনুমান কৰা হৈছে।”

ফৰিদাবাদৰ অমৃতা হাস্পতালৰ নেত্ৰ বিজ্ঞান বিভাগৰ জ্যেষ্ঠ পৰামৰ্শদাতা ডাঃ অমৃতা কাপুৰ চতুৰ্বেদীৰ মতে: “আনুমানিকভাৱে বিশ্বজুৰি ২ লাখ শিশু চকুৰ ছানি বা কেটেৰেক্ট্ পৰাৰ ফলত অন্ধ হৈ পৰে আৰু প্ৰতি বছৰে ২০ হাজাৰ-৪০ হাজাৰ শিশু এই অৱস্থাত জন্ম লয়।”

শিশুৰ চকুৰ চিকিৎসকে কয় যে শিশুৰ চকুৰ নিয়মীয়া পৰীক্ষাৰ সময়ত বা যেতিয়া অভিভাৱকে চকুত বগা জিলিকনি লক্ষ্য কৰে তেতিয়া শিশুৱে নিজৰ দৃষ্টিশক্তি হ্ৰাস হোৱাটো বুজিব নোৱাৰাৰ বাবে শিশুৰ চকুৰ ছানি পৰাৰ বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে লোৱা হয়।

“আমাৰ প্ৰেকটিছত আমি পৰীক্ষা কৰা প্ৰতি ১০০০ শিশুৰ ভিতৰত ১-২টা ছানি পৰা দেখা পাওঁ,” বুলি অমৃতা হাস্পতালৰ পৰা চতুৰ্বেদীয়ে কয় আৰু লগতে কয় যে অন্যান্য বিশেষ বিভাগৰ পৰা ৰেফাৰ কৰা ৰোগীসকলৰ, যিসকলৰ অন্যান্য প্ৰণালীবদ্ধ ৰোগো আছে, তেওঁলোকৰ লগত জড়িত ছানি পৰা ৰোগ দেখা পোৱা যায়।

ভাৰতত শিশুকালৰ চকুৰ ছানি পৰাৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ বৃদ্ধি কেইবাটাও কাৰকৰ বাবে সূচনা হৈছে বুলি আইচিএৰেৰ পৰা চৌধুৰীয়ে কয়।

“শৈশৱৰ মৃত্যুৰ হাৰ হ্ৰাস পাইছে আৰু আগৰ সময়ৰ তুলনাত অধিক অপৰিপক্কভাৱে জন্ম লোৱা শিশুৱে জীয়াই আছে। শিশুৰ হাঁপানী ৰোগীৰ সংখ্যাও বৃদ্ধি পাইছে। এইবোৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰায়ে ষ্টেৰইড চিকিৎসাৰ মূল লাইন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যাৰ ফলত চকুৰ ছানি পৰা দেখা যায়।”

কেটেৰেক্টৰ কাৰণবোৰ কি কি?
শিশুৰ চকুত ছানি পৰা বা কেটেৰেক্ট ৰোগ দুটা প্ৰকাৰৰঃ জন্মগত আৰু বিকাশৰ

যদি কম বয়সৰ লোকৰ পৰিয়ালত চকুৰ ছানি পৰা থাকে তেন্তে জন্মগতভাৱে ছানি পৰাৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পায়। শিশুৰ জন্মতে হোৱা বেছিভাগ চকুৰ ছানি পৰা ৰোগ চকু বা স্বাস্থ্যৰ অন্যান্য সমস্যাৰ সৈতে সংগতি ৰাখি হয়। এই ধৰণৰ চকুৰ ছানি পৰা ৰোগ জিনীয় কাৰকৰ বাবে হ’ব পাৰে।

গৰ্ভাৱস্থাত যেতিয়া মাতৃ এগৰাকী সংক্ৰমণ, যেনে মিজিলছত আক্ৰান্ত হয়, তেতিয়া জন্মগত চকুৰ ছানি পৰা ৰোগ হ’ব পাৰে। অপৰ্যাপ্ত পুষ্টি, বিপাকীয় সমস্যা, গৰ্ভাৱস্থাৰ ডায়েবেটিছ, বা মাতৃৰ ঔষধৰ বিৰূপ প্ৰতিক্ৰিয়াও ইয়াৰ কাৰণ হ’ব পাৰে।

লগতে গৰ্ভাৱস্থাত মাতৃয়ে বা জন্মৰ পিছত শিশুৱে ষ্টেৰইড ব্যৱহাৰ কৰিলে চকুৰ ছানি পৰা ৰোগ হ’ব পাৰে। শিশুৰ চকুৰ ছানি পৰাৰ আন কাৰণ হ’ল ষ্টেৰইডৰ অপব্যৱহাৰ, আঘাত, জন্মগত গ্ল’ক’মা, ৰেটিনাৰ অস্ত্ৰোপচাৰ।

কিছুমান চকুৰ অস্ত্ৰোপচাৰৰ পিছতো অন্যান্য সমস্যাৰ বাবে বা চকুৰ আঘাতৰ ফলত হয় যাক ট্ৰমেটিক কেটাৰেক্ট বুলি জনা যায়।

চতুৰ্বেদীয়ে কয় যে শিশুৰ জন্মৰ পিছত চকুত আঘাত পোৱা, পুষ্টিহীনতা, ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ সংস্পৰ্শ বা কিছুমান ঔষধৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়াৰ বাবে ছানি পৰা ৰোগ হ’ব পাৰে।

সন্দেহযুক্ত ৰোগীক চকুৰ চিকিৎসকৰ ওচৰলৈ পৰীক্ষাৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰিলে শিশুৰ চকুৰ ছানি পৰা ৰোগ ধৰা পৰে। কিছুমান ক্ষেত্ৰত পিতৃ-মাতৃয়ে শিশুটিক পোনপটীয়াকৈ আনে যেতিয়া চকুৰ ছানিত বগা প্ৰতিফলন, চকু টিপিয়াই থকা বা দৃষ্টিশক্তি বেয়া হোৱাটো লক্ষ্য কৰিলে।

কেনেকৈ ৰোগ নিৰ্ণয় কৰিব?
প্ৰাথমিক যত্ন লোৱা লোকসকলে — য’ত অভিভাৱক, অভিভাৱক আৰু বিদ্যালয়ৰ শিক্ষকসকলো অন্তৰ্ভুক্ত — শিশুৰ আৰম্ভণিৰ লক্ষণ যেনে দৃষ্টিশক্তি হ্ৰাস পোৱা, বস্তু চিনিব নোৱাৰা, চকুৰ মাজত বগা দাগ, সামাজিক বিতৃষ্ণা, চকুৰ বিচ্যুতি আদিৰ প্ৰতি চকু ৰাখিব লাগে।

অৱশ্যে বিশেষজ্ঞসকলে কয় যে শিশুৰ বাবে শিশুৰ ছানি পৰাৰ লক্ষণসমূহ বেলেগ বেলেগ। “কিছুমানৰ এটা বা দুয়োটা চকুত ধূসৰ লেন্স থাকে। শিশুৰ চকুৰ ক’লা অংশত এটা বগা বিন্দু দেখা যায়।’-বুলি এটা বেচৰকাৰী সংস্থা চাইটছেভাৰ্ছ ইণ্ডিয়াৰ আই হেল্থ এণ্ড হেল্থ চিষ্টেম ষ্ট্ৰেংথনিঙৰ কাৰিকৰী নেতা ডাঃ সন্দীপ বুটানে কয়।

বুটানে কয় যে অভিভাৱকসকলে এই কথা সহজেই ধৰা পেলাব পাৰে আৰু নিজৰ সন্তানক চিকিৎসাৰ বাবে চিকিৎসালয়লৈ আনিব পাৰে। আন শিশুৱে দৃষ্টিশক্তি, পোহৰৰ চাৰিওফালে হালধীয়া দেখাৰ ক্ষমতা, ৰং ম্লান বা হালধীয়া হোৱা, পোহৰৰ প্ৰতি সংবেদনশীলতা, লগতে চকুৰ দ্ৰুত আৰু জোকাৰণিৰ গতি প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে।

এই ছানি পৰা চকু এটাক স্থায়ীভাৱে অন্ধ কৰি তোলাৰ সম্ভাৱনা থাকে।

চিকিৎসকে সকীয়াই দিছে যে যেতিয়া ছানি পৰা ৰোগটো আগতীয়াকৈ পোৱা নাযায় তেতিয়া ই কৈশোৰ বয়সলৈকে স্থায়ী হৈ থাকে। সেয়েহে শিশুৰ বাবে নিয়মীয়া দৃষ্টিশক্তি পৰীক্ষা কৰাটো অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ যিটো অন্যথা ভাৰতীয় অভিভাৱকৰ মাজত ৰুটিন নহয়। বুটানে কয়, “দীৰ্ঘম্যাদী দৃষ্টিশক্তিৰ বিকাশ নিৰ্ভৰ কৰে অতি সোনকালে চকুৰ ছানি পৰা ধৰা পেলোৱাৰ ওপৰত।

সম্ভাৱ্য চিকিৎসা কি?
চিকিৎসকসকলে কৈছে যে এই অৱস্থাৰ চিকিৎসা অতি সোনকালে কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয় কাৰণ এইটোৱেই দৃষ্টিশক্তিৰ বিকাশৰ সময় আৰু যিকোনো পলম হ’লে দৃষ্টিশক্তি স্থায়ীভাৱে হেৰুৱাব।

“শিশুৰ লক্ষণ, বয়স, আৰু সামগ্ৰিক স্বাস্থ্যই চিকিৎসাত প্ৰভাৱ পেলাব। সমস্যাটোৰ ভয়াৱহতাৰ ওপৰতো ইয়াক নিৰ্ণয় কৰা হ’ব। শিশুটিক কিছুমান ক্ষেত্ৰত চশমা বা কনটেক্ট লেন্সৰ প্ৰয়োজন হ’ব পাৰে।’-বুলি কয় গুৰুগ্ৰামৰ নাৰায়ণ ছুপাৰস্পেচিয়েলিটি হাস্পতালৰ চকু চিকিৎসা বিভাগৰ মুৰব্বী ডাঃ দিগ্বিজয় সিঙে।

শিশুৰ চকুৰ ছানি পৰাৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ বৃদ্ধি পাইছে, অভিভাৱকৰ মাজত সজাগতা বৃদ্ধি আৰু বৃদ্ধি পোৱা বিপদজনক কাৰক দুয়োটাৰে বাবেই, সিঙে লগতে কয়। তেওঁ লগতে কয় যে তেওঁৰ অ’পিডিৰ প্ৰতি ১০০০ শিশুৰ ভিতৰত এজন শিশুৰ এনে অৱস্থা ধৰা পৰে।

বিশেষজ্ঞসকলে কয় যে শিশুৰ চকুত ছানি পৰাৰ ক্ষেত্ৰত চিকিৎসাৰ পদ্ধতি আশাব্যঞ্জক। অস্ত্ৰোপচাৰৰ পিছত চশমা, কন্টাক্ট লেন্স বা অক্লুচন থেৰাপীৰ প্ৰেছক্ৰিপচনে শিশুটিক এটা শক্তিশালী সহায়ক ব্যৱস্থা লাভ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।

“অস্ত্ৰোপচাৰ কৌশল আৰু চকুৰ ভিতৰৰ লেন্সৰ অগ্ৰগতিৰ লগে লগে শৈশৱৰ ছানি পৰাৰ চিকিৎসাৰ ফলত ভাল ফলাফল পোৱা যায়। অস্ত্ৰোপচাৰৰ পিছত চশমাৰে দৃষ্টিশক্তিৰ পুনৰ্বাসন আৰু বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে এম্ব্লিঅ’পিয়া চিকিৎসাৰ প্ৰয়োজন হয়।’-বুলিও চতুৰ্বেদীয়ে কয়।

আইচিএআৰইৰ পৰা চৌধুৰীয়ে কয় যে শিশুৰ ছানি পৰা ৰোগৰ ভাল ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে দুটা জটিল কাৰক আছে — আগতীয়াকৈ ধৰা পেলোৱা আৰু চিনাক্ত কৰা, আৰু অস্ত্ৰোপচাৰ বা চশমাৰ জৰিয়তে ফলপ্ৰসূ ব্যৱস্থাপনা।

শিশুৰ ছানি পৰাৰ ক্ষেত্ৰত অনুকূল ফলাফলৰ বাবে অভিভাৱক, অস্ত্ৰোপচাৰ বিশেষজ্ঞ, চকুৰ চিকিৎসক, শিশু চিকিৎসক, অস্ত্ৰোপচাৰ বিশেষজ্ঞ, আৰু এনাস্থেচিয়া বিশেষজ্ঞৰ সংযুক্ত প্ৰচেষ্টা অতি প্ৰয়োজনীয়। সময়মতে ধৰা পেলোৱা আৰু অস্ত্ৰোপচাৰ কৰিলে অন্ধতা ৰোধ কৰিব পাৰি।

চৌধুৰীয়ে কয়, ‘কেটেৰেক্ট থকা নৱজাতকৰ অস্ত্ৰোপচাৰৰ বাবে উত্তম সময় হ’ল ৬ সপ্তাহৰ পৰা ৬ মাহ বয়স, বিশেষকৈ চকুত চকুত চকু টিপিয়াই বা বগা গ্লো থাকিলে।

নিৰাময়ত প্ৰত্যাহ্বান
কিন্তু শিশুৰ চকুৰ ছানি পৰা অস্ত্ৰোপচাৰতো কেইবাটাও প্ৰত্যাহ্বান আছে। চিকিৎসকসকলে বুজাই দিলে যে শিশুৰ চকু সৰু আৰু তথাপিও সম্পূৰ্ণ বিকাশ হোৱা নাই।

নাৰায়ণ ছুপাৰস্পেচিয়েলিটিৰ সিঙে ব্যাখ্যা কৰে যে শিশুৰ ছানি পৰা অস্ত্ৰোপচাৰ প্ৰাপ্তবয়স্কতকৈ কাৰিকৰীভাৱে অধিক জটিল আৰু ইয়াক কেৱল শিশুৰ চকুৰ ছানি পৰা পদ্ধতিৰ পৰ্যাপ্ত অভিজ্ঞতা থকা অস্ত্ৰোপচাৰ বিশেষজ্ঞইহে কৰিব লাগে।

“এনাস্থেচিয়াৰ আশংকা আছে। সাধাৰণতে ই এক কঠিন অস্ত্ৰোপচাৰ কাৰণ চকুৰ পিছফালৰ কেপচুলটো অস্ত্ৰোপচাৰ বিশেষজ্ঞই আঁতৰাই পেলাব লাগে। চকুৰ ভিতৰৰ লেন্সৰ শক্তিৰ বিষয়ে সযতনে হিচাপ কৰাৰ প্ৰয়োজন। লগতে অস্ত্ৰোপচাৰৰ বাবে মাইক্ৰস্কোপিক বায়’মেট্ৰিকৰ দৰে উন্নত প্ৰযুক্তিৰ প্ৰয়োজন।’-বুলি চৌধৰীয়ে পৰামৰ্শ দিয়ে।

অস্ত্ৰোপচাৰৰ পিছৰ প্ৰত্যাহ্বানসমূহৰ ভিতৰত চকুত প্ৰদাহ হোৱাৰ আশংকা আৰু শিশুৱে চকু ঘঁহি থকাৰ ফলত আঘাত ৰোধ কৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ উপৰিও শিশুৰ চকুৰ ভিতৰৰ চাপৰ ফলত গ্ল’ক’মা হোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে।

অসমীয়াত ব্ৰেকিং নিউজ সৰ্বপ্ৰথম News18 অসমত। শেহতীয়া খবৰ, লাইভ নিউজ আপডেট, সবাতোকৈ বিশ্বাসযোগ্য অসমীয়া নিউজ ৱেবছাইট News18 অসম।