Explained : আমেৰিকাৰ ৰাজনীতিক পেলোচী টাইৱানলৈ অহাত চীনৰ অসুবিধা কি? চীন আৰু টাইৱান উত্তেজনাৰ মাজত এই ভ্ৰমণে কি ইংগিত দিছে, পঢ়ক সবিশেষ
দালাই লামাৰ সৈতে দশকজুৰি ব্যক্তিগত বন্ধুত্ব শ্বেয়াৰ কৰাৰ পিছত পেলোচীয়ে ২০০৭ চনত লামাক কংগ্ৰেছৰ সোণৰ পদক প্ৰদান কৰে।
দালাই লামাৰ সৈতে দশকজুৰি ব্যক্তিগত বন্ধুত্ব শ্বেয়াৰ কৰাৰ পিছত পেলোচীয়ে ২০০৭ চনত লামাক কংগ্ৰেছৰ সোণৰ পদক প্ৰদান কৰে।
- News18 Assam
- Last Updated :
চীনৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ছি জিনপিঙে বাৰম্বাৰ সতৰ্কবাণী দিয়াৰ পিছতো আমেৰিকাৰ কংগ্ৰেছৰ হাউছ অৱ ৰিপ্ৰেজেণ্টেটিভৰ স্পিকাৰ নেন্সী পেলোচী টাইৱানত উপস্থিত হয়। আনহাতে চীন চৰকাৰে ইতিমধ্যে জো বাইডেনক ভাবুকি দিছে যে চীনক উচটনি দিয়া কাৰ্য জুইৰ সৈতে খেলাৰ দৰে হ’ব আৰু ইয়াৰ ভয়াৱহ পৰিণতি হ’ব পাৰে। পেলোচিৰ এই ভ্ৰমণ বিগত ২৫ বছৰত আমেৰিকাৰ এজন বিষয়াৰ সৰ্বোচ্চ পৰ্যায়ৰ ভ্ৰমণ বুলি কোৱা হৈছে (US official to visit Taiwan)।
১৯৭০ চনৰ পৰা আমেৰিকাই ‘ৱান চাইনা পলিচী’ বজাই ৰাখিছে আৰু টাইৱানক চীনৰ অংশ হিচাপে স্বীকৃতি দিছে। কিন্তু একে সময়তে আমেৰিকাই টাইৱানৰ সৈতেও বেচৰকাৰী সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিছে। এইটো এনে এটা কৌশল যিটো ইচ্ছাকৃতভাৱে অস্পষ্ট কৰি ৰখা হৈছে। বেইজিঙেও টাইৱানক চীনৰ অংশ বুলি গণ্য কৰে আৰু সঘনাই ভাবুকি দিয়ে। সামৰিক শক্তিৰ জৰিয়তে দ্বীপটো দখল কৰাৰ ক্ষেত্ৰত চীনে কেতিয়াও সামৰিক শক্তি ব্যৱহাৰৰ কথা অস্বীকাৰ কৰা নাই।
পেলোচী টাইৱানলৈ অহাত চীনৰ অসুবিধা কি?
চীনে অনুভৱ কৰিছে যে টাইৱানত আমেৰিকাৰ এজন জ্যেষ্ঠ আমোলাৰ উপস্থিতিয়ে স্পষ্টভাৱে ইংগিত দিয়ে যে আমেৰিকাই টাইৱানৰ স্বাধীনতাৰ বাবে সমৰ্থন কৰিব। চীনৰ বৈদেশিক মন্ত্ৰী তথা মুখপাত্ৰ ঝাও লিজিয়াঙে কয় যে যদি এয়া এনে উদ্দেশ্যৰ ভ্ৰমণ হয়, তেন্তে চীনে কঠোৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ পৰা পিছুৱাই নাযায়। তেওঁ কয় যে পেলোচীৰ (US House Speaker Nancy Pelosi) টাইৱান ভ্ৰমণে চীনৰ সাৰ্বভৌমত্ব আৰু ভূখণ্ডৰ অখণ্ডতাত প্ৰভাৱ পেলাব আৰু এই পদক্ষেপে চীন-আমেৰিকাৰ সম্পৰ্কতো প্ৰভাৱ পেলাব।
চীন আৰু টাইৱানৰ মাজত উত্তেজনাৰ ইতিহাস
চীনৰ দক্ষিণ-পূব উপকূলৰ পৰা প্ৰায় ১৬০ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত আছে টাইৱান দ্বীপ, যাৰ সন্মুখত আছে চীনৰ ফুজৌ, কোৱাঝৌ আৰু জিয়ামেন চহৰ। এসময়ত কিং বংশৰ এটা সাম্ৰাজ্য আছিল যদিও ১৮৯৫ চনত ই জাপানৰ দখলত পৰে। দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধত চীনে জাপানক পৰাস্ত কৰাৰ পিছত এই দ্বীপটোৰ নিয়ন্ত্ৰণ চীনৰ হাতত পৰে। ইয়াৰ পিছত কমিউনিষ্ট নেতা মাও চে তুঙে চীনৰ গৃহযুদ্ধত জয়লাভ কৰে, সেই সময়ত ১৯৪৯ চনত জাতীয়তাবাদী কুওমিন্টাং পাৰ্টিৰ নেতা চিয়াং কাই-চেক টাইৱানলৈ পলায়ন কৰে।
চিয়াং কাই-চেকে এই দ্বীপত চীন গণৰাজ্যৰ চৰকাৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল আৰু ১৯৭৫ চনলৈকে ইয়াৰ ৰাষ্ট্ৰপতি আছিল। বেইজিঙে টাইৱানৰ স্বাধীন অস্তিত্বক কেতিয়াও মানি লোৱা নাই আৰু ইয়াক সদায় চীনৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ বুলি গণ্য কৰি আহিছে। আনহাতে, টাইৱানে যুক্তি আগবঢ়ায় যে আধুনিক চীনা ৰাষ্ট্ৰৰ অস্তিত্ব ১৯১১ চনৰ বিপ্লৱৰ পিছত আহিছিল আৰু টাইৱান কমিউনিষ্ট বিপ্লৱৰ পিছত প্ৰতিষ্ঠা হোৱা ৰাষ্ট্ৰ বা পিপলছ ৰিপাব্লিক অৱ চাইনাৰ অংশ নাছিল। তেতিয়াৰ পৰাই এই ৰাজনৈতিক উত্তেজনা অব্যাহত আছে। ইফালে চীন আৰু টাইৱানৰ মাজত অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কও আছে। বহু টাইৱানৰ লোকে প্ৰবাসী ৰূপে চীনত কাম কৰে আৰু চীনেও টাইৱানত বিনিয়োগ কৰিছে।
টাইৱানক লৈ আমেৰিকা আৰু বিশ্বৰ মতামত
আমেৰিকাই টাইৱানক পৃথক দেশ হিচাপে স্বীকৃতি নিদিয়ে, বিশ্বৰ মাত্ৰ ১৩খন দেশেই টাইৱানক এখন দেশ হিচাপে স্বীকৃতি দিছে, য’ত মূলতঃ দক্ষিণ আমেৰিকা, কেৰিবিয়ান, ওচেনিয়া আৰু ভেটিকান দেশসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। এই বিষয়টো সন্দৰ্ভত আমেৰিকাই সদায় নিজৰ কৌশল অস্পষ্ট কৰি ৰাখিছে। জুন মাহত ৰাষ্ট্ৰপতি বাইডেনে টাইৱানক আক্ৰমণ কৰিলে আমেৰিকাই ৰক্ষা কৰিব বুলি কৈছিল যদিও টাইৱানৰ স্বাধীনতাক আমেৰিকাই সমৰ্থন নকৰে বুলিও ইয়াৰ পিছত অতি সোনকালে স্পষ্ট কৰি দিয়া হৈছিল। আনহাতে আমেৰিকাৰ টাইপেইৰ সৈতে কোনোধৰণৰ আনুষ্ঠানিক সম্পৰ্ক নাই। ই টাইৱানৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সমৰ্থক আৰু অস্ত্ৰ যোগানকাৰী।
পূৰ্বে পাৰ্টিৰ হাউছ স্পীকাৰ নিউট গিংৰিচে টাইৱান ভ্ৰমণ কৰিছিল
পেলোচীৰ পূৰ্বে ১৯৯৭ চনত ৰিপাব্লিকান পাৰ্টিৰ হাউছ স্পীকাৰ নিউট গিংৰিচে টাইৱান (Taiwan) ভ্ৰমণ কৰিছিল আৰু সেই সময়ছোৱাতো চীনে আমেৰিকাক সকীয়াই দিছিল। ইণ্ডিয়ান এক্সপ্ৰেছত প্ৰকাশিত লেখা অনুসৰি গিংৰিচে ''নিউয়ৰ্ক টাইমছ''ত প্ৰকাশ কৰিছিল- আমি মাত্ৰ চীনক বুজাব বিচাৰিছোঁ যে আমি টাইৱানক ৰক্ষা কৰিম।
কিন্তু তেতিয়াৰ পৰা পৰিস্থিতি বহু পৰিৱৰ্তন হৈছে। চীনে (China) আজি বিশ্ব ৰাজনীতিত এক অতি শক্তিশালী শক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে। চীন চৰকাৰে ২০০৫ চনত এখন আইন প্ৰণয়ন কৰিছিল, য’ত বেইজিঙক সামৰিক ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ কৰ্তৃত্ব প্ৰদান কৰা হৈছিল। যোৱা কিছু বছৰত টাইৱান চৰকাৰে কেৱল কৈ আহিছে যে দ্বীপটোৰ ২ কোটি জনসাধাৰণে নিজৰ ভৱিষ্যত বাচি লোৱাৰ অধিকাৰ আছে আৰু যিকোনো ধৰণৰ আক্ৰমণৰ ক্ষেত্ৰত নিজকে ৰক্ষা কৰিব। ২০১৬ চনৰ পৰা টাইৱানে স্বাধীনতা সমৰ্থক দল এটা নিৰ্বাচন কৰি আহিছে।
চীনক লৈ পেলোছিৰ মতামত কি?
হাউছ অৱ ৰিপ্ৰেজেণ্টেটিভছ (আমেৰিকাৰ কংগ্ৰেছৰ নিম্ন সদন)ৰ অধ্যক্ষ নেন্সি পেলোচী উপ-ৰাষ্ট্ৰপতিৰ পিছত আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি পদৰ বাবে দ্বিতীয়গৰাকী প্ৰতিদ্বন্দ্বী। তেওঁৰ ৰাজনৈতিক জীৱনত প্ৰায়ে চীনক সমালোচনা কৰি আহিছে। বিশেষকৈ যদি মানৱ অধিকাৰ উলংঘাৰ কথা আহে, তেন্তে তেওঁ সদায়ে চীনক দোষাৰোপ কৰি আহিছে। বছৰ বছৰ ধৰি পেলোচীৰ ৱেবছাইটত ‘চীনত মানৱ অধিকাৰৰ বাবে এক শক্তিশালী কণ্ঠস্বৰ’ শীৰ্ষক এটা শিতানত নিজৰ স্থিতি জাহিৰ কৰি আহিছে। যোৱা তিনিটা দশক ধৰি মানৱ অধিকাৰৰ বাবে লাগি থকা আটাইতকৈ উগ্ৰ আৰু শক্তিশালী ব্যক্তি হিচাপে তেওঁৰ নাম আমেৰিকাৰ কংগ্ৰেছৰ শীৰ্ষত আছে।
'চীনত গণতন্ত্ৰৰ বাবে মৃত্যু হোৱাসকলৰ বাবে'
১৯৯১ চনত পেলোচী আৰু অন্যান্য ৰাজনীতিবিদসকলে চীন ভ্ৰমণ কৰে। এই সময়ছোৱাত তেওঁ ইয়াত টিয়ানানমেনত হোৱা হিংসাত্মক কাৰ্যৰ ২ বছৰ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ বাবে এখন বেনাৰ জোকাৰিছিল, য’ত লিখা আছিল ‘চীনত গণতন্ত্ৰৰ হকে মৃত্যু হোৱাসকলৰ বাবে।’
তিব্বতলৈ আমেৰিকাৰ কংগ্ৰেছৰ প্ৰতিনিধি দলৰ নেতৃত্ব
পেলোচীয়ে তিব্বতৰ বিষয়টোও উত্থাপন কৰিছে। দালাই লামাৰ সৈতে দশকজুৰি ব্যক্তিগত বন্ধুত্ব ভাগ কৰাৰ পিছত তেওঁ ২০০৭ চনত দালাই লামাক কংগ্ৰেছৰ সোণৰ পদক প্ৰদান কৰে। তেওঁৰ ৱেবছাইট অনুসৰি ২০১৫ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত তেওঁ আমেৰিকাৰ কংগ্ৰেছৰ প্ৰতিনিধি দলৰ নেতৃত্বত তিব্বতলৈ গৈছিল, তিব্বতৰ ছাত্ৰ আৰু নেতাসকলৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰিছিল আৰু তিব্বতৰ বাবে "তিব্বতৰ স্বায়ত্তশাসন আৰু তিব্বতী ভাষা, সংস্কৃতি আৰু ধৰ্ম সংৰক্ষণ"ৰ পোষকতা কৰিছিল।
১৯৭০ চনৰ পৰা আমেৰিকাই ‘ৱান চাইনা পলিচী’ বজাই ৰাখিছে আৰু টাইৱানক চীনৰ অংশ হিচাপে স্বীকৃতি দিছে। কিন্তু একে সময়তে আমেৰিকাই টাইৱানৰ সৈতেও বেচৰকাৰী সম্পৰ্ক বজাই ৰাখিছে। এইটো এনে এটা কৌশল যিটো ইচ্ছাকৃতভাৱে অস্পষ্ট কৰি ৰখা হৈছে। বেইজিঙেও টাইৱানক চীনৰ অংশ বুলি গণ্য কৰে আৰু সঘনাই ভাবুকি দিয়ে। সামৰিক শক্তিৰ জৰিয়তে দ্বীপটো দখল কৰাৰ ক্ষেত্ৰত চীনে কেতিয়াও সামৰিক শক্তি ব্যৱহাৰৰ কথা অস্বীকাৰ কৰা নাই।
পেলোচী টাইৱানলৈ অহাত চীনৰ অসুবিধা কি?
চীনে অনুভৱ কৰিছে যে টাইৱানত আমেৰিকাৰ এজন জ্যেষ্ঠ আমোলাৰ উপস্থিতিয়ে স্পষ্টভাৱে ইংগিত দিয়ে যে আমেৰিকাই টাইৱানৰ স্বাধীনতাৰ বাবে সমৰ্থন কৰিব। চীনৰ বৈদেশিক মন্ত্ৰী তথা মুখপাত্ৰ ঝাও লিজিয়াঙে কয় যে যদি এয়া এনে উদ্দেশ্যৰ ভ্ৰমণ হয়, তেন্তে চীনে কঠোৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ পৰা পিছুৱাই নাযায়। তেওঁ কয় যে পেলোচীৰ (US House Speaker Nancy Pelosi) টাইৱান ভ্ৰমণে চীনৰ সাৰ্বভৌমত্ব আৰু ভূখণ্ডৰ অখণ্ডতাত প্ৰভাৱ পেলাব আৰু এই পদক্ষেপে চীন-আমেৰিকাৰ সম্পৰ্কতো প্ৰভাৱ পেলাব।
চীন আৰু টাইৱানৰ মাজত উত্তেজনাৰ ইতিহাস
চীনৰ দক্ষিণ-পূব উপকূলৰ পৰা প্ৰায় ১৬০ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত আছে টাইৱান দ্বীপ, যাৰ সন্মুখত আছে চীনৰ ফুজৌ, কোৱাঝৌ আৰু জিয়ামেন চহৰ। এসময়ত কিং বংশৰ এটা সাম্ৰাজ্য আছিল যদিও ১৮৯৫ চনত ই জাপানৰ দখলত পৰে। দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধত চীনে জাপানক পৰাস্ত কৰাৰ পিছত এই দ্বীপটোৰ নিয়ন্ত্ৰণ চীনৰ হাতত পৰে। ইয়াৰ পিছত কমিউনিষ্ট নেতা মাও চে তুঙে চীনৰ গৃহযুদ্ধত জয়লাভ কৰে, সেই সময়ত ১৯৪৯ চনত জাতীয়তাবাদী কুওমিন্টাং পাৰ্টিৰ নেতা চিয়াং কাই-চেক টাইৱানলৈ পলায়ন কৰে।
চিয়াং কাই-চেকে এই দ্বীপত চীন গণৰাজ্যৰ চৰকাৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল আৰু ১৯৭৫ চনলৈকে ইয়াৰ ৰাষ্ট্ৰপতি আছিল। বেইজিঙে টাইৱানৰ স্বাধীন অস্তিত্বক কেতিয়াও মানি লোৱা নাই আৰু ইয়াক সদায় চীনৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ বুলি গণ্য কৰি আহিছে। আনহাতে, টাইৱানে যুক্তি আগবঢ়ায় যে আধুনিক চীনা ৰাষ্ট্ৰৰ অস্তিত্ব ১৯১১ চনৰ বিপ্লৱৰ পিছত আহিছিল আৰু টাইৱান কমিউনিষ্ট বিপ্লৱৰ পিছত প্ৰতিষ্ঠা হোৱা ৰাষ্ট্ৰ বা পিপলছ ৰিপাব্লিক অৱ চাইনাৰ অংশ নাছিল। তেতিয়াৰ পৰাই এই ৰাজনৈতিক উত্তেজনা অব্যাহত আছে। ইফালে চীন আৰু টাইৱানৰ মাজত অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্কও আছে। বহু টাইৱানৰ লোকে প্ৰবাসী ৰূপে চীনত কাম কৰে আৰু চীনেও টাইৱানত বিনিয়োগ কৰিছে।
টাইৱানক লৈ আমেৰিকা আৰু বিশ্বৰ মতামত
আমেৰিকাই টাইৱানক পৃথক দেশ হিচাপে স্বীকৃতি নিদিয়ে, বিশ্বৰ মাত্ৰ ১৩খন দেশেই টাইৱানক এখন দেশ হিচাপে স্বীকৃতি দিছে, য’ত মূলতঃ দক্ষিণ আমেৰিকা, কেৰিবিয়ান, ওচেনিয়া আৰু ভেটিকান দেশসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। এই বিষয়টো সন্দৰ্ভত আমেৰিকাই সদায় নিজৰ কৌশল অস্পষ্ট কৰি ৰাখিছে। জুন মাহত ৰাষ্ট্ৰপতি বাইডেনে টাইৱানক আক্ৰমণ কৰিলে আমেৰিকাই ৰক্ষা কৰিব বুলি কৈছিল যদিও টাইৱানৰ স্বাধীনতাক আমেৰিকাই সমৰ্থন নকৰে বুলিও ইয়াৰ পিছত অতি সোনকালে স্পষ্ট কৰি দিয়া হৈছিল। আনহাতে আমেৰিকাৰ টাইপেইৰ সৈতে কোনোধৰণৰ আনুষ্ঠানিক সম্পৰ্ক নাই। ই টাইৱানৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সমৰ্থক আৰু অস্ত্ৰ যোগানকাৰী।
পূৰ্বে পাৰ্টিৰ হাউছ স্পীকাৰ নিউট গিংৰিচে টাইৱান ভ্ৰমণ কৰিছিল
পেলোচীৰ পূৰ্বে ১৯৯৭ চনত ৰিপাব্লিকান পাৰ্টিৰ হাউছ স্পীকাৰ নিউট গিংৰিচে টাইৱান (Taiwan) ভ্ৰমণ কৰিছিল আৰু সেই সময়ছোৱাতো চীনে আমেৰিকাক সকীয়াই দিছিল। ইণ্ডিয়ান এক্সপ্ৰেছত প্ৰকাশিত লেখা অনুসৰি গিংৰিচে ''নিউয়ৰ্ক টাইমছ''ত প্ৰকাশ কৰিছিল- আমি মাত্ৰ চীনক বুজাব বিচাৰিছোঁ যে আমি টাইৱানক ৰক্ষা কৰিম।
কিন্তু তেতিয়াৰ পৰা পৰিস্থিতি বহু পৰিৱৰ্তন হৈছে। চীনে (China) আজি বিশ্ব ৰাজনীতিত এক অতি শক্তিশালী শক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে। চীন চৰকাৰে ২০০৫ চনত এখন আইন প্ৰণয়ন কৰিছিল, য’ত বেইজিঙক সামৰিক ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ কৰ্তৃত্ব প্ৰদান কৰা হৈছিল। যোৱা কিছু বছৰত টাইৱান চৰকাৰে কেৱল কৈ আহিছে যে দ্বীপটোৰ ২ কোটি জনসাধাৰণে নিজৰ ভৱিষ্যত বাচি লোৱাৰ অধিকাৰ আছে আৰু যিকোনো ধৰণৰ আক্ৰমণৰ ক্ষেত্ৰত নিজকে ৰক্ষা কৰিব। ২০১৬ চনৰ পৰা টাইৱানে স্বাধীনতা সমৰ্থক দল এটা নিৰ্বাচন কৰি আহিছে।
চীনক লৈ পেলোছিৰ মতামত কি?
হাউছ অৱ ৰিপ্ৰেজেণ্টেটিভছ (আমেৰিকাৰ কংগ্ৰেছৰ নিম্ন সদন)ৰ অধ্যক্ষ নেন্সি পেলোচী উপ-ৰাষ্ট্ৰপতিৰ পিছত আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি পদৰ বাবে দ্বিতীয়গৰাকী প্ৰতিদ্বন্দ্বী। তেওঁৰ ৰাজনৈতিক জীৱনত প্ৰায়ে চীনক সমালোচনা কৰি আহিছে। বিশেষকৈ যদি মানৱ অধিকাৰ উলংঘাৰ কথা আহে, তেন্তে তেওঁ সদায়ে চীনক দোষাৰোপ কৰি আহিছে। বছৰ বছৰ ধৰি পেলোচীৰ ৱেবছাইটত ‘চীনত মানৱ অধিকাৰৰ বাবে এক শক্তিশালী কণ্ঠস্বৰ’ শীৰ্ষক এটা শিতানত নিজৰ স্থিতি জাহিৰ কৰি আহিছে। যোৱা তিনিটা দশক ধৰি মানৱ অধিকাৰৰ বাবে লাগি থকা আটাইতকৈ উগ্ৰ আৰু শক্তিশালী ব্যক্তি হিচাপে তেওঁৰ নাম আমেৰিকাৰ কংগ্ৰেছৰ শীৰ্ষত আছে।
'চীনত গণতন্ত্ৰৰ বাবে মৃত্যু হোৱাসকলৰ বাবে'
১৯৯১ চনত পেলোচী আৰু অন্যান্য ৰাজনীতিবিদসকলে চীন ভ্ৰমণ কৰে। এই সময়ছোৱাত তেওঁ ইয়াত টিয়ানানমেনত হোৱা হিংসাত্মক কাৰ্যৰ ২ বছৰ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ বাবে এখন বেনাৰ জোকাৰিছিল, য’ত লিখা আছিল ‘চীনত গণতন্ত্ৰৰ হকে মৃত্যু হোৱাসকলৰ বাবে।’
তিব্বতলৈ আমেৰিকাৰ কংগ্ৰেছৰ প্ৰতিনিধি দলৰ নেতৃত্ব
পেলোচীয়ে তিব্বতৰ বিষয়টোও উত্থাপন কৰিছে। দালাই লামাৰ সৈতে দশকজুৰি ব্যক্তিগত বন্ধুত্ব ভাগ কৰাৰ পিছত তেওঁ ২০০৭ চনত দালাই লামাক কংগ্ৰেছৰ সোণৰ পদক প্ৰদান কৰে। তেওঁৰ ৱেবছাইট অনুসৰি ২০১৫ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত তেওঁ আমেৰিকাৰ কংগ্ৰেছৰ প্ৰতিনিধি দলৰ নেতৃত্বত তিব্বতলৈ গৈছিল, তিব্বতৰ ছাত্ৰ আৰু নেতাসকলৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰিছিল আৰু তিব্বতৰ বাবে "তিব্বতৰ স্বায়ত্তশাসন আৰু তিব্বতী ভাষা, সংস্কৃতি আৰু ধৰ্ম সংৰক্ষণ"ৰ পোষকতা কৰিছিল।
অসমীয়াত ব্ৰেকিং নিউজ সৰ্বপ্ৰথম News18 অসমীয়াত| শেহতীয়া খবৰ, লাইভ নিউজ আপডেট. সবাতোকৈ বিশ্বাসযোগ্য অসমীয়া নিউজ ৱেবছাইট News18 অসমীয়া|
