Covidৰ এই সময়ত বাঢ়িছে CT Scanৰ কৰা লোকৰ সংখ্যা, কিন্তু কিয়? জানি লওক CT Scan সম্পৰ্কীয় সকলো কথা...

কোভিড-১৯ ৰ সংহাৰৰ ফলত এফালে চিকিৎসালয়ত ৰোগীৰ বাবে বিচনাৰ অভাৱ হোৱাৰ বিপৰীতে আনফালে চিটি স্কেন (CT Scan) আৰু এক্স-ৰে'ৰ বাবে সকলো ৰেডিঅ'লজি লেবত যথেষ্ট ভিৰ দেখবলৈ পোৱা গৈছে। প্ৰায় প্ৰতিগৰাকী ৰোগীয়ে চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ বা পৰামৰ্শ অবিহনেই চিটি স্কেনৰ বাবে পৰীক্ষাগাৰত উপস্থিত হৈছে । যাৰ বাবে পৰীক্ষাগাৰলৈ যোৱাৰ পূৰ্বে চিটি স্কেনে এই ৰোগৰ চিকিৎসাত কিমান সহায় কৰিব পাৰে? কিমান দিনৰ ব্যৱধান চিটি স্কেন কৰা উচিত ? ই কোনো ক্ষতি কৰে নেকি? এইবোৰ জানি লোৱা উচিত ।

কেতিয়া চিটি স্কেনৰ প্ৰয়োজন হয় -

কোৰোণাৰ সংক্ৰমণ বৃদ্ধি হোৱা হেতুকে RTPCR ৰিপোৰ্ট লাভ কৰা কিছু পলম হৈছে । তেনেস্থলত যদি কোনো ৰোগীৰ অৱস্থাৰ অৱনতি ঘটিছে, সেইসময়ত চিটি স্কেন বা এক্স-ৰেয়ে তেওঁৰ শৰীৰত সংক্ৰমণৰ পৰিমাণ নিৰ্ধাৰণ কৰিব পাৰে ।

নাকৰ পৰা স্ৱাব লোৱা আৰু RTPCR পৰীক্ষা কৰিলেও ইয়াৰ ৰিপোৰ্ট কেতিয়াবা ভুল নিগেটিভ আহিব পাৰে । যাৰ বাবে সম্প্ৰতি চিটি স্কেন অত্যাধিক কৰা পৰিলক্ষিত হৈছে। কিন্তু চিটি স্কেনৰ ফলত, শৰীৰে বৃহৎ পৰিমাণৰ ক্ষতিকাৰক বিকিৰণ লাভ কৰে আৰু ই পৃথককৈ ব্যয়বহুলভাৱে হৈ পৰে । যাৰ বাবে এই সম্পৰ্কে আপুনিও জানি লওক এই কেইটা গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা...

প্ৰশ্ন ১- চিটি স্কেন ( CT scan) কি?

উত্তৰ - কম্পিউটাৰ টমোগ্ৰাফী । HRTCৰ অৰ্থ হৈছে High Resolution CT যাক কোভিড১৯ ৰোগ নিৰ্ণয় কৰাৰ বাবে পৰামৰ্শ দিয়া হৈছে । ই হৈছে কোভিড চিনাক্তকৰণৰ উত্তম উপায় । RTPCRয়েও কেতিয়াবা ভাইৰাছ বাছনি কৰিবলৈ সক্ষম নহয়, কিন্তু ইয়ে সংক্ৰমণৰ উপস্থিতি আৰু তীব্ৰতাৰ বিষয়ে স্পষ্টকৈ কয়।

প্ৰশ্ন ২- কোভিডৰ সকলো ৰোগীয়ে CT scan সম্পন্ন কৰিব লাগিব নেকি?

উত্তৰ - নালাগে ।

প্ৰশ্ন ৩- যদি নহয়, তেন্তে কোনসকল ৰোগীয়ে এয়া কৰিব লাগিব?

উত্তৰ- মজলীয়াৰ পৰা গুৰুতৰ লক্ষণ যেনে SpO2 < 94%, শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ হাৰ > 24/মিনিট, নিৰন্তৰ জ্বৰ আৰু/বা ৭ দিনতকৈ অধিক সময়ৰ বাবে কাঁহ, শ্বাসকষ্টত ভোগা ৰোগীসকলে কৰিব পাৰে ।

প্ৰশ্ন- চিটি স্কেন(CT scan)তকৈ এক্স ৰে(X-Ray) সুৰক্ষিত নেকি?

উত্তৰ - হয়, চিটি স্কেনত অধিক বিকিৰণৰ সংস্পৰ্শ থাকে যাৰ ফলত আন ৰোগ হ'ব পাৰে। বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ চিটি স্কেন আছে, কিন্তু কোভিডৰ বাবে HRCT (High Resolution CT)ৰ পৰামৰ্শ দিয়া হয় । যাৰ ফলত এক্স ৰে'ৰ তুলনাত ৫০ ৰ পৰা ১০০ গুণ অধিক বিকিৰণ শৰীৰে লাভ কৰে ।

প্ৰশ্ন- যদি হয়, তেন্তে চিটি স্কেন কৰাটো কিয় প্ৰয়োজন?

উত্তৰ - এক্স ৰেয়ে হাঁওফাঁওৰ ২ খন ফটো দিয়ে, যিয়ে সংক্ৰমণৰ গুৰুত্বৰ বিষয়ে ধাৰণা দিয়ে। যদি ই মৃদু আৰু নিদানিক লক্ষণৰ সৈতে সম্পৰ্কিত হয়, তেনেহ'লে সংক্ৰমণৰ প্ৰগতি মূল্যাংকন কৰিবলৈ চিটিৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই। সংক্ৰমণ স্থিতি জানিবলৈ এক্স-ৰে কৰিব পাৰি ।

কিন্তু যদিহে সংক্ৰমণ কিছু গুৰুতৰ হয় তেন্তে সংক্ৰমণৰ সঠিক তথ্য লাভ কৰিবলৈ চিটি স্কেন কৰিবলৈ কোৱা হয় । যাতে হাওঁফাওঁৰ সঠিক তথ্য লাভ কৰি সঠিক চিকিত্সাৰ দিশে আগবাঢ়িব পাৰি ।

প্ৰশ্ন- CTSS কি?

উত্তৰ - ইয়াক চিটি স্কেন চিভিৰেটি স্কৰ বুলি কোৱা হয় । ইয়াৰ জৰিয়তে হাঁওফাঁওৰ কিমান অংশ সংক্ৰমণিত হৈছে সেয়া জানিব পাৰি । সোঁ হাঁওফাঁওত ৩টা অংশ আৰু বাওঁ হাঁওফাঁওত ২টা অংশ থাকে। পাঁচোটা অংশৰ ফটো লৈ ইয়াক পৃথক-পৃথককৈ ১-৫ লৈ এটা নম্বৰলৈ স্কৰ কৰা হয়।
১: ইয়ে বুজায় যে ৫% তকৈ কম অংশ সংক্ৰমিত হৈছে
২: ৫-২৫% সংক্ৰমিত হৈছে
৩: ২৬-৫০% সংক্ৰমিত হৈছে
৪: ৫১-৭৫% সংক্ৰমিত হৈছে
৫: >৭৫%সংক্ৰমিত হৈছে

তাৰ পিছত, চূড়ান্ত নম্বৰটো হ'ব প্ৰতিটো অংশৰ ব্যক্তিগত নম্বৰৰ সংক্ষিপ্ত বিৱৰণ, যি মুঠ ২৫ নম্বৰৰ ভিতৰত হ'ব -

১-৮ নম্বৰ - মৃদু সংক্ৰমণ
৯-১৫ নম্বৰ - মজলীয়া সংক্ৰমণ
১৫ তকৈ বেছি- গুৰুতৰ সংক্ৰমণ

প্ৰশ্ন - CORADS নম্বৰ কি?

CORADS হৈছে কোভিড১৯ ৰিপোৰ্টিং এণ্ড ডাটা চিষ্টেম । ইয়াৰ দ্বাৰা ভাইৰাছৰ ফলত হোৱা সংক্ৰমণৰ স্তৰ চিনাক্ত কৰা হয় ।

CORADS ১-৬ৰ আধাৰত কৰা হয়, য'ত ১মানে 'ঋণাত্মক কোভিড' বা হাঁওফাঁওৰ স্বাভাৱিক কাৰ্যকলাপ, ২-৪ নম্বৰে সূচায় যে ভাইৰাছটো জড়িত হৈ আছে আৰু ৫নম্বৰটো ক্লাছিক কোভিড১৯ থকা সূচায়।

যদি কোনো ব্যক্তিৰ হাঁওফাঁওত ভাইৰাছ ধৰা পৰিছে আৰু তেওঁৰ নম্বৰ ৬ আছে, তেন্তে তেওঁৰ কোভিডৰ গুৰুতৰ বিপদাশংকা আছে ।

প্ৰশ্ন – পুনৰ কেতিয়া চিটি স্কেন কৰা হয়?

উত্তৰ - ৰোগীয়ে যেতিয়া চিকিৎসাৰ সৰ্বাধিক সীমাৰ পৰাও আৰোগ্য হৈ উঠা নাই আৰু তেওঁৰ নিদানিক লক্ষণবোৰৰ অৱনতি ঘটিবলৈ লয় ।

প্ৰশ্ন - কেতিয়া চিটি স্কেন ২বাৰ কৰিব নোৱাৰি?

উত্তৰ – যেতিয়া ৰোগীৰ অৱস্থা উন্নত হৈ উঠিবলৈ লৈছে । ৰোগীৰ ক্ষেত্ৰত চিকিৎসাৰ ভাল প্ৰভাৱিত পৰিছে । তেতিয়া পুনৰ চিটি স্কেন কৰাৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই।

প্ৰশ্ন – চিটি স্কোৰ আৰু অক্সিজেন ঘনতাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক কি?

উত্তৰ– হাঁওফাঁওৰ সংক্ৰমণ যিমানে বেছি হয়, CTSS সিমানে বেছি হয় আৰু অক্সিজেনৰ ঘনত্ব কম হয়। কিছুমান ক্ষেত্ৰত অৱশ্যে ৰোগীৰ হাঁওফাঁওৰ ৰোগৰ বাবে হাঁওফাঁওৰ স্থিতি অধিক বেয়া হ'ব পাৰে আৰু আনকি CTSS উচ্চ হ'লেও, নিদানিক স্থিতি আৰু অক্সিজেনৰ ঘনত্ব ভালে থাকে ।

প্ৰশ্ন – ৰোগী সম্পূৰ্ণৰূপে আৰোগ্য হ'লে যদি উচ্চ CT Score থাকিলে ইয়াৰ অৰ্থ কি?

উ – ইয়াৰ অৰ্থ হৈছে যে তীব্ৰ সংক্ৰমণৰ ফলত হাঁওফাঁও ফাইব্ৰোচ হৈ পৰে আৰু আৰোগ্য হ'বলৈ কেইবা সপ্তাহ আৰু মাহ লাগে। কিন্তু ইয়াৰ বিষয়ে চিন্তা কৰা প্ৰয়োজন নাই । যদি নিদানিক লক্ষণবোৰ সমাধান কৰা হয়, CTSSৰ বিষয়ে অত্যাধিক উদ্বিগ্ন হোৱাৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই।

প্ৰশ্ন- যদি CTSS কম হলেও ৰোগীক চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি কৰাৰ প্ৰয়োজন আছে নেকি?

চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি হোৱাটো নিদানিক লক্ষণৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে, CTSSৰ ওপৰত নহয়। যদি নিদানিক লক্ষণবোৰ তীব্ৰ হয় আৰু ৰোগীৰ অক্সিজেনৰ ঘনত্ব সঠিক স্তৰ (> 94%) হৈ নাথাকে তেতিয়া ভৰ্তি কৰোৱাৰ প্ৰয়োজন আছে । একেদৰে, যদি CTSS উচ্চ হয় কিন্তু অক্সিজেনৰ ঘনত্ব সঠিক স্তৰত থাকে তেন্তে ৰোগীক চিকিৎসালয়লৈ নিয়াৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই।

ডায়েবেটিচ, থাইৰইড, উচ্চ ৰক্তচাপ, COPD, হাপানি, হৃদৰোগীৰ ক্ষেত্ৰত CTSS কম হ'লেও চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি কৰাৰ প্ৰয়োজন আছে ।

প্ৰশ্ন – চিটি স্কেনৰ ফলত কি ক্ষতি হ'ব পাৰে?
উত্তৰ– শৰীৰে বিকিৰণ লাভ কৰিলে কৰ্কট ৰোগ হ'ব পাৰে।

প্ৰশ্ন – এগৰাকী গৰ্ভৱতী মহিলাই চিটি স্কেন কৰিব পাৰে নেকি?
উত্তৰ – নোৱাৰে । বিকিৰণে গৰ্ভত থকা কেঁচুৱাটোক প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে। কিন্তু যদি এগৰাকী গৰ্ভৱতী মহিলা অত্যাধিক কোভিডৰ দ্বাৰা সংক্ৰমিত হয়, তেনেস্থলত মাতৃৰ জীৱন ৰক্ষা কৰাটোক সদায়ে প্ৰাথমিকতা প্ৰদান কৰা হয় । গতিকে সেই পৰিস্থিতিত সেই মহিলাগৰাকীৰ উন্নত চিকিৎসাৰ বাবে চিটি স্কেন কৰিব পাৰি।